Oliwkobranie

Agata Puścikowska

Zielone – gdy młodsze, czarne – gdy dojrzałe. Wewnątrz witaminy, i ten smak… Lecz żeby dobro wypłynęło na wierzch, potrzeba prasy i pracy.

Fot. Henryk Przondziono

Daleko, gdzieś między Rzymem a Viterbo, w miasteczku Castel Sant’Elia, czyli w Zamku Świętego Eliasza, na szczycie wzgórza nad Doliną Suppentońską rośnie gaj. W gaju co roku dojrzewa prawie 200 niewysokich, zielonkawo-szarawych drzewek oliwnych. Z ich malutkich owoców polscy księża michalici, wraz z włoskimi przyjaciółmi, tłoczą oliwę. A chociaż brzmi to jak bajka, jest prawdą, pachnącą nagrzaną słońcem włoską ziemią i okraszoną energetycznymi skwarkami polskiej gospodarności.

Gospodarstwo

Drzewka otaczają papieskie sanktuarium Matki Bożej Skalnej. Dawno temu posadzili je wcześniejsi gospodarze tego miejsca, niemieccy franciszkanie. Polscy michalici natomiast przybyli do Castel w 1982 r., a sprowadził ich Jan Paweł II. Czy papież wiedział, że polski duch w Zamku św. Eliasza poradzi sobie z duszpasterstwem, parafią, zarządzaniem maryjnym sanktuarium i jednocześnie z uprawą oliwek? Nie wiadomo. Dość, że michalici, choć początkowo wiedzieli o uprawie oliwek mniej niż Włosi o uprawie buraka, szybko zauważyli lokalną zasadę: żeby żyć we Włoszech na prawach szanowanych gospodarzy, trzeba własną oliwę produkować. W okolicy Castel, jak i w całych prowincjonalnych Włoszech, nie mieć swojskiej oliwy z oliwek to (prawie) nie istnieć. – Uczył nas wszystkiego stary Włoch – wspomina br. Włodzimierz, który przybył do Castel w 1986 r. – Przekazał nam wszystkie włoskie tajniki uprawy oliwek, a potem tłoczenia dobrego oleju. Gdy kilka lat później do Castel zjechał też kleryk Piotrek Burek, uprawa drzewek była już dla michalitów jak oliwkowa pestka. W styczniu lub lutym drzewka oliwne przycina się, bo – jak mówi stare włoskie przysłowie – oliwka prosi gospodarza: „uczyń mnie biedną – ja uczynię cię bogatym”. Teren wokół drzewek musi być też idealnie wyczyszczony, wszelkie zanieczyszczenia, choćby gnijące liście, szkodzą zbiorom. I wiadome w końcu się stało, że zielone i czarne oliwki to te same owoce, tylko mniej lub bardziej dojrzałe. – Przy oliwkach było i jest roboty na cały rok. Ale przed mechanizacją najcięższa praca zaczynała się w listopadzie – opowiada, przysiadając na wiekowym murze, okalającym gaj oliwny, ks. dr Piotr Burek, dziś przełożony michalitów w Castel Sant’Elia. – Kiedyś zbiór był wyłącznie ręczny i trwał nawet dwa miesiące. Co kilka dni z partiami oliwek jeździło się do… młyna.

Tak o włoskiej tłoczarni oliwy na zimno, metodą tradycyjną, mówią polscy michalici. We młynie całą noc czekało się na własną oliwę. A potem z pełnymi bukłakami wracało się do Castel, ładowało samochód kolejnymi oliwkami, i z powrotem do tłoczarni. Nie można było zawieźć całych zbiorów naraz, bo oliwka to owoc wymagający: trzeba ją tłoczyć natychmiast, gdy jest świeża. A dziś kończy się właśnie oliwkobranie Anno Domini 2012. Klerycy michaliccy szósty dzień z pomocą maszyn uwijają się nad i pod (ostatnim już) oliwnym drzewkiem. Na trawie ląduje zielona siatka. Potem w ruch idzie pneumatyczny drapak, który przeczesuje listki i gałązki. A oliwki, jak zielono-czarny deszcz, spadają na siatkę. Do akcji wkracza kleryk Kamil. Jak nauczyło go dzieciństwo na polskiej Orawie, metodą znaną z opanowywania jabłonek, wdrapuje się na oliwkę – i daje radę najwyżej rosnącym owocom. A potem wszyscy zbieracze rwą te oliwki, którym jednak spaść się nie chciało. – Jak przełożony dojrzy, że którąś maleńką przeoczyliśmy, to dopiero będzie gadania – śmieją się klerycy. Zwijają zieloną płachtę, turlają się w niej setki owoców. Oliwki lądują w wielkim pojemniku. Wszyscy zbieracze biją brawo: udało się! Tegoroczne oliwkobranie – wyjątkowo jak na listopad pogodne i ciepłe – dobiegło końca.

Aby przeczytać dalszą cześć artykułu kliknij TUTAJ.

Liturgia na dziś

4637055
Today
Yesterday
This Week
This Month
586
955
3562
25297